DANONE NIN HIKAYESI
Selanik'te 1900'lerin basinda bir Yahudi aileye gün asiri bir tepsi
yogurt birakan Türk mandiraci, dünyanin en büyük sanayi
gruplarindan
birinin esin kaynagi olacagini aklina getirir miydi?
Huzurlarinizda Carasso ailesinin öyküsü.
O dönemde 80 bin Yahudi ve 20 bin kadar Sabetayci'nin yasadigi
Selanik'te Karasu'lar önde gelen ailelerden biriydi.
Izak Karasu tip ögrenimini tercih etti. Muayenehane açti. Evlendi.
Bir oglu oldu. Adini Daniel koydu. Sonra iki de kizi dünyaya
gelecekti. Balkan Savaslari'nda Selanik düsünce, yani Yunanistan
tarafindan isgal edilince, Yahudi toplulukta büyük bir panik patlak
verdi. Çogu Avrupa yollarina düstü. (Kalanlar 30 yil sonra, Hitler
ordulari Yunanistan'i isgal edince toplama kamplarina
gönderilecekti.) Yunanlilar'in Selanik'e girmelerinden kisa bir süre
sonra Izak Karasu, esi ve ogluyla birlikte Ispanya'ya göç etti.
Tam 420 yil
sonra, kovulduklari topraklara geri dönüyorlardi.
Ilginç ayrinti;
Ispanya 1492'de Yahudiler'i topluca sürmüs ama vatandasliktan
çikarmamisti. Karasu ailesi Barselona'ya yerlesti.
Yil: 1912. Önce adini
Latin alfabesine uyarladi. Izak oldu Isaac, Karasu ise Carasso.
Sonra bir muayenehane açti. Çok az hastasi vardi, ailesini
geçindirmek için zeytinyagi ticaretine de giristi. Birinci Dünya
Savasi'ndan sonra Avrupa'da müthis bir yoksulluk dönemi basladi.
Ispanya da
bundan nasibini aldi.
En çok ilaç sikintisi cekiliyordu. Tam da o günlerde Barselona'da
çocuklar arasinda salgin halinde bagirsak hastaliklari patlak
vermesin mi! Gözleri yasli anne-babalar kucaklarinda bir deri bir
kemige dönmüs yavrulariyla diger doktorlar gibi Isaac Karasu'nun da
muayenehanesine dayaniyor, "Kurtar çocugumuzu" diye yalvariyorlardi.
Ama diger
doktorlar gibi Carasso'nun elinden de pek bir sey gelmiyordu.
Gözünün önünde ölüp giden çocuklarin acisiyla uykusunun
kaçtigi
gecelerin birinde, bir ses yankilandi belleginde: "Yogurtçu geldi.
Kaymakli yogurtlarim var." Irkildi. Selanik'te gün asiri evlerine
bir tepsi kaymakli yogurt birakan Türk saticinin sesiydi bu.
Ve "Eureka" çigliklariyla hamamdan disari kosan Arsimed gibi
yataktan firladi.
"Tabii ya" dedi, "Tabii ya." Selanik'te bagirsak hastaliklarinin
tedavisinde yogurt kullanildigini animsamisti. Günde üç ögün birer
kase yogurt yediriyorlardi hastaya ve birkaç günde sagligina
kavusuyordu. Yogurdun nasil yapildigini biliyordu.
Hemen ertesi gün,
evinin bodrumunu hazirlamaya koyuldu. Orasi artik mandiraydi. Birkaç
çiftlikten topladigi sütle yogurt imalatina giristi.
Yil:1919.
ILAÇ YERINE YOGURT
Ancak bir sorun vardi. Avrupa'da yogurt bilinmiyordu. Evet,
1500'lerin ortalarina dogru Kanuni Sultan Süleyman bagirsak
enfeksiyonuna yakalanan dostu Fransa Krali I. François'ya bir
yogurtçu göndermisti.
Ne var ki, kral iyilesince yogurtçu sirlariyla birlikte Istanbul'a
dönmüstü. Kayitlarda öyle yaziyordu. Isaac Carasso, ürettigi seyin
Balkanlar'da ve Anadolu'da yaygin bir tüketim maddesi oldugunu nasil
anlatabilirdi? Çareyi yogurdunu ilaç olarak kabul ettirmekte buldu.
Ve Carasso'nun yogurdu eczanelerde satilmaya basladi!
Hasta çocuklarda etkisi çok çabuk ortaya çikti.
Doktor meslektaslari
ona bir tavsiyede bulundular: Paris'teki Pasteur Enstitüsü'nden
fermante edilmis laktik getirtirse, yogurdun ömrünü uzatabilirdi.
Sözlerini
dinledi. Böylece pastörize yogurt dogacakti. Ama Isaac Carasso bu
bulusun önemini pek kavrayamayacakti. "Ilaç"
tutunca, Isaac özel
ambalajlar yapmayi akil etti. Kapaklari porselen cam kaseler. Sira
artik ilaca patent almaya gelmisti. Onun için de bir ad koymaya. Bir
isik çakti; neden oglunun adi olmasin? Yani minik Daniel'in?
Yasadiklari Barselona'nin yaygin dili Katalanca'da küçük Daniel'in
ya da "Daniel'cik"in karsiligi çok hostu dogrusu: "Danon!"
Ancak bu özel ad
oldugu ve
marka namiyla tescil edemeyecegi için sonuna bir "e"
ekledi.
Hosgeldin "Danone" yogurtlari! Yogurtçuluk çok kisa sürede Isaac'in
asil meslegi haline gelince oglunu, Daniel'i onun "tahsili" ni
yapmaya gönderdi Fransa'ya: Marsilya'da ticaret lisesinde okuttu.
Isin pazarlama, satis, muhasebe bölümünü bilimsel olarak ögrenmesi
için.
Ardindan
Paris'te Pasteur Enstitüsü'nde bakteriyoloji staji yaptirdi. Isin
üretim asamasina hakim olabilmesi için. Daniel ögreniminden sonra
Fransa'da kaldi, çünkü babasi, Isaac Carasso dünyadan göçmüstü.
6
Subat 1929'da, Paris'te 18'inci bölgedeki bir dükkanda "Danone
Yogurtlari Paris Sirketi" kapilarini açti. Onu 1932'de
Levallois-Perret'te ilk fabrika izledi. Danone imparatorlugu iste
böyle dogdu. Bugün öyle bir imparatorluk ki o, 5 kitada at
kosturuyor.
Cirosu 15
milyar euro'nun üstünde. 100 bin kisi çalistiriyor.
- Sütlü ürünlerde dünya birincisi: 18 ülkede (Türkiye dahil) 48
fabrikasi var.
- Sise suyunda dünya ikincisi: 13 ülkede (Türkiye
dahil) 97 fabrikasi var.
- Bisküvi ve tahilli kahvalti ürünlerinde dünya
ikincisi: 21 ülkede 53 fabrikasi var.
Imparatorluga -babasinin sayesinde- adini verilen Daniel Carasso,
Daniel'cik, Danone hala hayatta. 99 yasinda.
Barselona'da yasiyor.
Uzun yasamasinin sirri mi? Herhalde söylemeye gerek yok; her gün
birkaç kase yogurt! Ve Daniel'in kulaklarinda -babasinin
anlattigi-
Selanikli yogurtçunun evlerinin kapisini çalarken seslenisi
yankilaniyor:
"Yogurtçu geldi. Kaymakli yogurtlarim var..."
Selanik'te 1900'lerin basinda bir Yahudi aileye gün asiri bir tepsi
yogurt birakan Türk mandiraci, dünyanin en büyük sanayi
gruplarindan
birinin esin kaynagi olacagini aklina getirir miydi?
Huzurlarinizda Carasso ailesinin öyküsü.
O dönemde 80 bin Yahudi ve 20 bin kadar Sabetayci'nin yasadigi
Selanik'te Karasu'lar önde gelen ailelerden biriydi.
Izak Karasu tip ögrenimini tercih etti. Muayenehane açti. Evlendi.
Bir oglu oldu. Adini Daniel koydu. Sonra iki de kizi dünyaya
gelecekti. Balkan Savaslari'nda Selanik düsünce, yani Yunanistan
tarafindan isgal edilince, Yahudi toplulukta büyük bir panik patlak
verdi. Çogu Avrupa yollarina düstü. (Kalanlar 30 yil sonra, Hitler
ordulari Yunanistan'i isgal edince toplama kamplarina
gönderilecekti.) Yunanlilar'in Selanik'e girmelerinden kisa bir süre
sonra Izak Karasu, esi ve ogluyla birlikte Ispanya'ya göç etti.
Tam 420 yil
sonra, kovulduklari topraklara geri dönüyorlardi.
Ilginç ayrinti;
Ispanya 1492'de Yahudiler'i topluca sürmüs ama vatandasliktan
çikarmamisti. Karasu ailesi Barselona'ya yerlesti.
Yil: 1912. Önce adini
Latin alfabesine uyarladi. Izak oldu Isaac, Karasu ise Carasso.
Sonra bir muayenehane açti. Çok az hastasi vardi, ailesini
geçindirmek için zeytinyagi ticaretine de giristi. Birinci Dünya
Savasi'ndan sonra Avrupa'da müthis bir yoksulluk dönemi basladi.
Ispanya da
bundan nasibini aldi.
En çok ilaç sikintisi cekiliyordu. Tam da o günlerde Barselona'da
çocuklar arasinda salgin halinde bagirsak hastaliklari patlak
vermesin mi! Gözleri yasli anne-babalar kucaklarinda bir deri bir
kemige dönmüs yavrulariyla diger doktorlar gibi Isaac Karasu'nun da
muayenehanesine dayaniyor, "Kurtar çocugumuzu" diye yalvariyorlardi.
Ama diger
doktorlar gibi Carasso'nun elinden de pek bir sey gelmiyordu.
Gözünün önünde ölüp giden çocuklarin acisiyla uykusunun
kaçtigi
gecelerin birinde, bir ses yankilandi belleginde: "Yogurtçu geldi.
Kaymakli yogurtlarim var." Irkildi. Selanik'te gün asiri evlerine
bir tepsi kaymakli yogurt birakan Türk saticinin sesiydi bu.
Ve "Eureka" çigliklariyla hamamdan disari kosan Arsimed gibi
yataktan firladi.
"Tabii ya" dedi, "Tabii ya." Selanik'te bagirsak hastaliklarinin
tedavisinde yogurt kullanildigini animsamisti. Günde üç ögün birer
kase yogurt yediriyorlardi hastaya ve birkaç günde sagligina
kavusuyordu. Yogurdun nasil yapildigini biliyordu.
Hemen ertesi gün,
evinin bodrumunu hazirlamaya koyuldu. Orasi artik mandiraydi. Birkaç
çiftlikten topladigi sütle yogurt imalatina giristi.
Yil:1919.
ILAÇ YERINE YOGURT
Ancak bir sorun vardi. Avrupa'da yogurt bilinmiyordu. Evet,
1500'lerin ortalarina dogru Kanuni Sultan Süleyman bagirsak
enfeksiyonuna yakalanan dostu Fransa Krali I. François'ya bir
yogurtçu göndermisti.
Ne var ki, kral iyilesince yogurtçu sirlariyla birlikte Istanbul'a
dönmüstü. Kayitlarda öyle yaziyordu. Isaac Carasso, ürettigi seyin
Balkanlar'da ve Anadolu'da yaygin bir tüketim maddesi oldugunu nasil
anlatabilirdi? Çareyi yogurdunu ilaç olarak kabul ettirmekte buldu.
Ve Carasso'nun yogurdu eczanelerde satilmaya basladi!
Hasta çocuklarda etkisi çok çabuk ortaya çikti.
Doktor meslektaslari
ona bir tavsiyede bulundular: Paris'teki Pasteur Enstitüsü'nden
fermante edilmis laktik getirtirse, yogurdun ömrünü uzatabilirdi.
Sözlerini
dinledi. Böylece pastörize yogurt dogacakti. Ama Isaac Carasso bu
bulusun önemini pek kavrayamayacakti. "Ilaç"
tutunca, Isaac özel
ambalajlar yapmayi akil etti. Kapaklari porselen cam kaseler. Sira
artik ilaca patent almaya gelmisti. Onun için de bir ad koymaya. Bir
isik çakti; neden oglunun adi olmasin? Yani minik Daniel'in?
Yasadiklari Barselona'nin yaygin dili Katalanca'da küçük Daniel'in
ya da "Daniel'cik"in karsiligi çok hostu dogrusu: "Danon!"
Ancak bu özel ad
oldugu ve
marka namiyla tescil edemeyecegi için sonuna bir "e"
ekledi.
Hosgeldin "Danone" yogurtlari! Yogurtçuluk çok kisa sürede Isaac'in
asil meslegi haline gelince oglunu, Daniel'i onun "tahsili" ni
yapmaya gönderdi Fransa'ya: Marsilya'da ticaret lisesinde okuttu.
Isin pazarlama, satis, muhasebe bölümünü bilimsel olarak ögrenmesi
için.
Ardindan
Paris'te Pasteur Enstitüsü'nde bakteriyoloji staji yaptirdi. Isin
üretim asamasina hakim olabilmesi için. Daniel ögreniminden sonra
Fransa'da kaldi, çünkü babasi, Isaac Carasso dünyadan göçmüstü.
6
Subat 1929'da, Paris'te 18'inci bölgedeki bir dükkanda "Danone
Yogurtlari Paris Sirketi" kapilarini açti. Onu 1932'de
Levallois-Perret'te ilk fabrika izledi. Danone imparatorlugu iste
böyle dogdu. Bugün öyle bir imparatorluk ki o, 5 kitada at
kosturuyor.
Cirosu 15
milyar euro'nun üstünde. 100 bin kisi çalistiriyor.
- Sütlü ürünlerde dünya birincisi: 18 ülkede (Türkiye dahil) 48
fabrikasi var.
- Sise suyunda dünya ikincisi: 13 ülkede (Türkiye
dahil) 97 fabrikasi var.
- Bisküvi ve tahilli kahvalti ürünlerinde dünya
ikincisi: 21 ülkede 53 fabrikasi var.
Imparatorluga -babasinin sayesinde- adini verilen Daniel Carasso,
Daniel'cik, Danone hala hayatta. 99 yasinda.
Barselona'da yasiyor.
Uzun yasamasinin sirri mi? Herhalde söylemeye gerek yok; her gün
birkaç kase yogurt! Ve Daniel'in kulaklarinda -babasinin
anlattigi-
Selanikli yogurtçunun evlerinin kapisini çalarken seslenisi
yankilaniyor:
"Yogurtçu geldi. Kaymakli yogurtlarim var..."
.jpg)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder